جلسه ی سیزدهم اخلاق
خدمت شما، خلاصه ی فهم بنده از این جلسه که ادامه ی بحث اصلاح رابطه با خداست:
- شعار انجمن حجتیه این بود که « منتظر مصلح، خود باید صالح باشد. » اما درست این است که «منتظر مصلح خود باید صالح مصلح باشد.» زیرا شخص تا روحیه ی اصلاح نداشته باشد،حتی خودش هم نمی تواند صالح باشد.
- آیا می توان وجودی را که از او شناختی نداریم عبادت کرد؟ جواب منفی است.اما آیا با این فهم محدودمان می توانیم خدا را بشناسیم؟علم ما به کنه ذات خداوند که امکان ندارد. اما علم به اسماء چطور؟ در این زمینه اختلاف نظر هست. به اجمال آن چه صحیح است این است که نمی توان گفت که هیچ چیز نمی فهمیم، هر چند که «الله أکبر عمّا یوصف». اگر هیچ چیز از کمالات و اسماء خدا نمی فهمیدیم، محبتی پیش نمی آمد. این که در نماز این قدر الله اکبر داریم، نفی حمدهای پیشین است که در نماز انجام می دهیم، البته خود حمد ها اثباتی است. این به این معناست که صفتی را می فهمیم و بعد می گوییم که خدا بالاتر است. خداوند لاحد است و لاحد هم واحد است.
- کسی که می خواهد رابطه اش را با خدا اصلاح کند، در توحید باید بسیار مطالعه و تفکر کند. توحید هم سه قسم است که توحید ذاتی از همه آسان تر است، بعد توحید صفاتی و در آخر توحید افعالی که از همه سختتر است.
- برای رسیدن به توحید صفاتی باید به این درک برسیم که صفات خداوند از هم و از ذاتش جدا نیستند. برای این اول باید تجلی صفات الهی را تشخیص داد.
- اکثریت فکر می کنند اگر زندگی خیلی گرم و نرم باشد و بلا کم باشد یعنی خداوند با صفت رحمانی اش بر شخص تجلی کرده است. کسی که مرتکب حرام نمی شود و زندگی اش هم خوب است را گمان می کنیم که خیلی مومن است و کارش خیلی درست است(نگاه فقهی داریم). مگر تمام کسانی که با امام حسین علیه السلام نیامدند، اهل حرام بودند؟ خیر، اما اهل قیام لله نبودند. مکرر روایت داریم که کسی که بلایش کم باشد کارش و ایمانش مشکل دارد.
- اگر هر روز دقت کنیم که خداوند با کدام اسمش بر ما تجلی کرده، شناخت و رفاقتمان نسبت به خدا بیشتر می شود. البته این فهم از صفات حالت خوف و رجاء دارد چون هیچوقت نمی توانیم مطمئن شویم که مثلا اینکه حاجتمان برآورده شده، تجلی اسم کریم است یا اسم قهار خدا؟ و بالعکس. از هر واقعه ای دو تلقی می توان داشت.
- توحید افعالی این است که هر فعلی، فعل خداست.نسبت دادن افعال طبیعت به خداوند راحت است، اما جایی که بحث افعال انسان است، این نسبت دادن غامض به نظر می رسد. ما مثل یهود نیستیم که ید الله را مغلولة بدانیم یا مثل برخی اهل تسنن که خداوند را فقط خالق بدانیم(کل یوم هو فی شأن) یا مثل برخی دیگر که قائل به جبر باشیم. این که در دعای کمیل داریم« لا یملک الا الدعا، إنک فعّال لما تشاء » یعنی اینکه انسان فقط دعا دارد، خواست دارد، اما فعل مال خداست.
- شما اگر حوادث یک روز خود را بررسی کنید،گاهی می توانید برای یک اتفاق ساده، چندین حلقه ی متصل به آن حادثه را بشمارید و از خیلی ها هم خبر ندارید. میلیاردها حادثه در هر لحظه در حال رخ دادن است که به طور زنجیره وار به هم متصل است و این ها را خداوند گم نمی کند.
التماس دعا-یاعلی
