جلسه ی شانزدهم اخلاق
- فکر نکنبد اگر کلاس اخلاق رفتید و عمل نکردید، فایده دارد. در این صورت داریم اذا فسد العالِم، فسد العالَم. 8 جلسه صحبت شد در باره ی رابطه ی دینی مومنین. اگر دیدید 2 مؤمن با هم اختلاف دارند، بجای اینکه آتش روی آتش بریزید، سعی کنید حل کنید رابطه شان را. وگرنه پرده های ضخیم بین ما و خداوند دم به دم بیشتر می شود. به همین دلیل است که داریم العلم هو الحجاب الأکبر.
- بعد از 8 جلسه رفتیم سراغ اصلاح رابطه با خداوند، که طبق حدیث، رابطه ی ما با مردم را اصلاح می کند. برای اصلاح رابطه با خدا گفتیم باید فهم خودمان از خدا را، به عنوان ذاتی که باید به رفق و قرب او برسیم، اصلاح کنیم. در مراتب متفاوت توحید دقت کنیم و تشخیص دهیم و تفکر کنیم و سعی کنیم در خود نهادینه کنیم:
- در توحید ذاتی که تقریبا هیچکداممان مشکل ندارد.
- در توحید صفاتی گفتیم که باید در تشخیص آن صفتی از خداوند که درموردمان تجلی پیدا کرده است، تلاش و دقت کنیم.
- در توحید افعالی گفتیم باید به این درجه برسیم که بدانیم و ببینیم که هرچه در زندگی ما جاری می شود، در علم و قدرت و اراده و فعل خداست. مناجات شعبانیه: و قد جرت مقادیرک علیّ یا سیدی فیما یکون منی الی آخر عمری من سریرتی و علانیتی و بیدک لا بید غیرک زیادتی و نقصی و نفعی و ضری، الهی ان حرمتنی فمن ذالذی یرزقنی؟ و ان خذلتنی فمن ذالذی ینصرنی؟...
- وقتی به این مرحله از توحید برسیم، مصیبتی از جانب کفار ببینیم: اشداء علی الکفار. اما وقتی از جانب مؤمنین باشد: رحماء بینهم. به فراز انی سلم لمن سالمکم می رسیم با این چشم ببینیم که باید با کسی که سلم دارد با امام باید سلم داشته باشیم و برعکس. و البته تمام این ها فعل خداست.
- آنجایی که انسان پر از نعمت است: فیقول ربی اکرمن! اما وقتی خداوند تنگ می گیرد فیقول ربی اهانن. در حالی که خداوند مبتلا می کند اما خار نمی کند. بنابراین در نعمت ها، خدا را گم می کنیم. به همین دلیل است که شکر بر نعمت ها سخت تر از صبر بر بلایاست. در بلا شما چاره ای جز صبر نداری. اما در نعمت اگر حواست نباشد و شکر خدا نکنی، خدا را گم می کنی و مغرور می شوی. اینکه سبلان می رویم به این دلیل است که جایی می رسد که احساس می کنی ذخیره ای از خودت نداری، آنجا خدا را حتما پیدا می کنی.
- ایمان به « کم من ثناءٍ جمیل لستُ اهلا له نشرته» ناشی از توحید افعالی است. بعد از این هم امام می فرماید «عظم بلائی». این ثناء جمیل خودش بلاست. بلایا هم مختلف است. گاهی برای کسی، تن بیمار بلاست، برای کسی تن سالم بلاست. برای بعضی غنا، برای بعضی فقر: و نبلوکم بالخیر و الشر. ما اول انقلاب یادگرفته بودیم هرکس مسؤولین می گرفت می رفتیم و به او تبریک و تسلیت می گفتیم!
- اینکه خداوند مبتلا می کند، عین این است که خداوند می خواهد دل ما را خانه تکانی کند. در روایت حتی داریم که اگر خطر عجب برای بندگانم نبود، اجازه نمی دادم بندگانم گناه کنند. ما عین کسی هستیم که بالا می رویم و کمی پایین، دوباره بالاتر می رویم و دوباره کمی پایین. این درجا زدن نیست.خودش پیشرفت است.
- خداوند وقتی بلایی می دهد، بعدش می خواهد نعمت بدهد. بلا می دهد تا زمینه اش را ایجاد کنی که نعمت را به تو بدهد.
- در دعا داریم که: الهی کیف ادعوک و أنا أنا؟ و کیف اقطع رجائی و أنت أنت؟! ائمه به ما اینطور یاد داده اند تا حسی که به خدا پیدا می کنیم حس یک افسر نگهبان یا یک معلم سخت گیر نباشد. آنقدر از حلم و کرم و غفران و رحمت خدا گفته اند تا محبت پیدا کنیم. البته در جای خود هم از حساب و کتاب خدا گفته اند تا فکر نکنیم که زندگی عبث است و خدا بی حساب و کتاب ما را وارد رضوان خود می کند.
- نفس مؤمن اشتهایش زیاد است. هر چه ایمان بالاتر باشد اشتها بیشتر است. گناه اشتهای نفس را کم می کند و دعا را در سینه ها حبس می کند. مؤمن از ثمره ی اشتهایش هم در دنیا برای خدا استفاده می کند. درآمدش را بالا می برد و در راه خدا استفاده می کند. به فکر حکومت جهانی است و زمینه های آن را با اتکاء به قدرت خدا ایجاد می کند، چون اشتهایش زیاد است و به کم قانع نمی شود. نمی گوید من گناهکار نمی توانم و... مگر مجبور است گناه کند که دائم به گناه فکر کند؟! حتی ملاصدرا معتقد است که بهشت را نفس مؤمن آنگونه که اشتها می کند، خلق می کند! همان بهشتی که عرضها عرض السموات و الأرض! نفس مؤمن اینقدر اشتهایش زیاد است!
التماس دعا-یاعلی
